Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας είναι μία πάθηση που προσβάλλει κατά κανόνα το κινητικό σύστημα. Σε αντίθεση με τις περισσότερες νευρολογικές παθήσεις και τις τραυματικές βλάβες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού όπου το έλλειμμα και η βλάβη είναι δεδομένη, στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας η κλινική εικόνα διαφοροποιείται στην πορεία της νόσου.

Το πρόγραμμα άσκησης και αποκατάστασης λοιπόν πρέπει να προσαρμόζεται συνεχώς στα νέα δεδομένα.

Ρόλος της άσκησης και της αποκατάστασης γενικά είναι η διατήρηση της λειτουργικότητας. Με το δεδομένο ότι η πλειονότητα των ασθενών που διαγιγνώσκονται με Σκλήρυνση κατά Πλάκας είναι μεταξύ 20 και 40 ετών, αντιλαμβανόμαστε ότι η νόσος επηρεάζει ανθρώπους ενεργούς στη δημιουργική τους φάση (οικογένεια, καριέρα). Σε αυτές τις ηλικίες είναι ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη διατήρησης ενός υψηλού επιπέδου λειτουργικότητας.

Έχει φανεί ότι ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση απομυελινωτικής νόσου χωρίς εμφανή συμπτώματα ή δυσκολία (με βαθμολογία μεταξύ 0 και 2 στην κλίμακα EDSS) έχουν ήδη εγκατεστημένες αλλαγές στην επιστράτευση των μυϊκών ινών στο μυϊκό τους σύστημα, στην ισορροπία τους και στην κινηματική τους. Αυτή η ομάδα ανθρώπων είναι πιο πιθανό να δεχθεί προσαρμογές στο ΚΝΣ καθώς η νευροπλαστικότητα ως διεργασία είναι πιο αποτελεσματική σε ανθρώπους με λιγότερες και με πιο πρόσφατες βλάβες.

Η πρώτη μελέτη που ανέδειξε τα θετικά της άσκησης στην πολλαπλή σκλήρυνση δημοσιεύτηκε το 1996 στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα (ΗΠΑ). Ασθενείς που συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα αεροβικής άσκησης βελτίωσαν την καρδιαγγειακή τους κατάσταση, αύξησαν τη μυϊκή δύναμή τους, βελτίωσαν τη λειτουργία της κύστης και του εντέρου, μείωσαν την κόπωση και την κατάθλιψη και κοινωνικοποιήθηκαν. Έκτοτε πολυάριθμες μελέτες επιβεβαιώνουν τα θετικά της άσκησης στην πολλαπλή σκλήρυνση. H απουσία φυσικής δραστηριότητας από την άλλη σχετίζεται με στεφανιαία νόσο, ενώ πέρα από την αδυναμία των μυών επιτείνει την απώλεια της οστικής μάζας (αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων).

Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε ανθρώπους με ΠΣ να ξεκινούν συστηματικά πρόγραμμα άσκησης νωρίς και απόλυτα στοχευμένα ώστε να διατηρήσουμε υψηλό το λειτουργικό τους επίπεδο.

Τα οφέλη από την συστηματική άσκηση είναι πολλαπλά:

      ■ Βελτίωση ταχύτητας βάδισης και αντοχής
      ■ Βελτίωση χαρακτηριστικών βάδισης
      ■ Μείωση κόπωσης
      ■ Βελτίωση αναπνευστικής λειτουργίας
      ■ Μείωση της φυσικής αναπηρίας
      ■ Βελτίωση ψυχολογικής κατάστασης
      ■ Διέγερση ανοσοποιητικού συστήματος

Ειδικά η άσκηση αντοχής (καρδιοαναπνευστική) σε χαμηλή έως μέτρια ένταση είναι καλά ανεκτή στους ανθρώπους με ΠΣ, μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και βοηθά στη διατήρηση υψηλού επιπέδου λειτουργικότητας στο χρόνο. Πολλές μελέτες εστιάζουν στην ασφάλεια της άσκησης και της φυσικής δραστηριότητας στην ΠΣ. Στη βιβλιογραφία δεν έχει καταγραφεί συσχέτιση της άσκησης με επιδείνωση ή πυροδότηση της νόσου. Ωστόσο η άσκηση εάν δεν εφαρμοσθεί σωστά μπορεί να επιδεινώσει πρόσκαιρα και όχι μόνιμα, συμπτώματα όπως αυτά της κόπωσης, της σπαστικότητας και της αδυναμίας.

Το παρόν εγχειρίδιο αποτελεί ένα βασικό οδηγό άσκησης- αποκατάστασης στην πολλαπλή σκλήρυνση. Πριν από την εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος πρέπει να υπάρχει η συναίνεση του θεράποντος ιατρού ύστερα από αξιολόγηση του ασθενούς όσον αφορά κινητικά προβλήματα αλλά και λοιπά καρδιολογικά και αναπνευστικά. Η θεραπευτική άσκηση (στοχευμένη άσκηση) ξεκινά με τη διάγνωση της νόσου και συμπληρώνει όποια άλλη θεραπευτική προσέγγιση.

Η ένταση της άσκησης, η διάρκεια, το είδος των ασκήσεων έχουν να κάνουν με παράγοντες όπως η ηλικία, η προτέρα φυσική κατάσταση του ασθενούς, συνοδά προβλήματα υγείας, κινητικά ελλείμματα και φαρμακευτική αγωγή.

Το πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει ασκήσεις εύρους κίνησης, διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ασκήσεις ισορροπίας και συντονισμού, ασκήσεις βάδισης και αερόβια άσκηση. Οι ασκήσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται 3-4 φορές την εβδομάδα. Οι βασικές ασκήσεις μπορούν να εκτελεστούν με τη βοήθεια απλών υλικών.

      ■ Λάστιχο ενδυνάμωσης μικρής έως μέτριας σκληρότητας (κόκκινο ή πράσινο)
      ■ Μπάλα ενδυνάμωσης
      ■ Στρώμα γυμναστικής
      ■ Βαράκια
      ■ Ράβδος

Πριν την άσκηση πρέπει να προηγείται προθέρμανση. Ιδανικά, των υπολοίπων ασκήσεων πρέπει να προηγείται η αερόβια άσκηση.

Για να διαβάσετε το εγχειρίδιο πατήστε εδώ.


Πηγή: www.iatrikiaskisi.gr