Συναισθήματα, μυαλό και πνεύμα

Ο Donald M. Epstein, συγγραφέας του «The Twelve Stages of Healing and Healing Myths, Healing Magic» έλεγε συχνά ότι η θεραπεία είναι μια «εσωτερική δουλειά». Εννοεί πως τα πιο βασικά συστατικά για την θεραπεία, όπως η δύναμη της ζωής, η αρμονία και η αναγέννηση δεν μας δίνονται από τους άλλους αλλά προέρχονται από μέσα μας. Αυτή είναι η βάση της θεραπείας μυαλού-σώματος. Η έμφυτη θεραπευτική δύναμη του μυαλού είναι μέρος των δικαιωμάτων που έχουμε από την γέννηση μας και βρίσκεται μέσα στον καθένα.

Στο δοκίμιο του «There Is No Cure for Healing» ο Δρ Epstein γράφει: «Η θεραπεία είναι μια διαδικασία, όχι ένα μαγικό γεγονός. Τίποτα καινούργιο δεν προστίθεται στο σώμα ή στο μυαλό σας… Τίποτα δεν αφαιρείται. Η θεραπεία περιλαμβάνει μια μεγαλύτερη εμπειρία της ενότητας, της ολότητας και της επανασύνδεσης με όλες τις πτυχές της ύπαρξης σας».

Πολλοί από εμάς γνωρίζουμε την δύναμη του μυαλού να θεραπεύει το σώμα επειδή ξέρουμε ανθρώπους που αντιμετώπισαν προβλήματα υγείας και παρά την καλύτερη ιατρική περίθαλψη (και συχνά μια θετική ιατρική πρόγνωση) αρρώστησαν ακόμα περισσότερο και πέθαναν. Έχουμε δει επίσης ανθρώπους με θανατηφόρες ασθένειες, στους οποίους οι γιατροί δεν έδιναν καμία ελπίδα, να επιστρέφουν από το χείλος του θανάτου για να απολαύσουν μια μακρά, υγιή και παραγωγική ζωή. Οι περισσότερες από αυτές τις θεραπείες μυαλού-σώματος υποβαθμίζονται από μέλη του ιατρικού κλάδου επειδή εναντιώνονται στην κυρίαρχη άποψη ότι εξωτερικοί παράγοντες όπως τα φάρμακα, η ακτινοβολία και οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι καθοριστικοί για να ανακτήσει κάποιος την υγεία του. Η πεποίθηση ότι η θεραπεία συμβαίνει κυρίως εσωτερικά είναι δυσνόητη.

Η δύναμη του μυαλού να θεραπεύει το σώμα: η ιστορία του Χοσέ

Πριν δεκαπέντε χρόνια ο φίλος μου Χοσέ διαγνώστηκε με καρκίνο στο πάγκρεας, που είχε εξαπλωθεί στο συκώτι του. Ο γιατρός του, διακεκριμένος ογκολόγος σε ένα μεγάλο νοσοκομείο της Βοστώνης, ανέφερε τον Χοσέ στους συναδέλφους του ως θλιβερή περίπτωση και δεν είχε καμία ελπίδα για την ανάρρωση του. Πρότεινε την χειρουργική επέμβαση ως τον μοναδικό τρόπο παράτασης της ζωής του.

Ο Χοσέ αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Βραζιλία όπου εξετάστηκε από άλλους ογκολόγους στο νοσοκομείο που συνεργάζεται με την καλύτερη ιατρική σχολή της Βραζιλίας. Επιβεβαίωσαν την αρχική διάγνωση και όπως ο γιατρός της Βοστώνης, δεν είχαν καμία ελπίδα για την ανάρρωση του. Του πρότειναν την χειρουργική επέμβαση και την χημειοθεραπεία που εκείνος απέρριψε. Ο Χοσέ, ως ψυχίατρος, είχε πτυχίο ιατρικής και γνώριζε πως αυτές οι θεραπείες θα τον σκότωναν. Αποφάσισε αντί γι αυτό να εγκατασταθεί στην ύπαιθρο, όπου ξεκίνησε μια ολιστική πορεία προς την θεραπεία μυαλού- σώματος που περιλάμβανε έντονη πνευματική και ψυχολογική δουλειά, με την χρήση ντόπιων ιατρικών φυτών. Αυτό τον οδήγησε σε σημαντικές πληροφορίες για την ζωή του, οι οποίες προκάλεσαν μεγάλες αλλαγές στην στάση, στην πεποίθηση, στην συμπεριφορά και στην διατροφή και είχαν θετική (και ισχυρή) επίδραση στην υγεία του.

Όταν ο Χοσέ επέστρεψε στο νοσοκομείο στο Ρίο ντε Τζανέιρο για έλεγχο έξι μήνες αργότερα, η αξονική τομογραφία και οι άλλες εξετάσεις έδειξαν πως ο καρκίνος είχε εξαφανιστεί εντελώς. Οι γιατροί του ήταν έκπληκτοι. Εφόσον ήξεραν ότι σχεδόν οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο στο πάγκρεας σε προχωρημένο στάδιο πεθαίνουν έξι μήνες μετά την αρχική διάγνωση, δεν μπορούσαν να δεχτούν τις αποδείξεις της πλήρους απαλλαγής, που συνέβη χωρίς την παραδοσιακή ιατρική θεραπεία. Αν και ήταν χαρούμενοι για τον Χοσέ ( ο οποίος είχε πολύ καλή υγεία για άλλα 8 χρόνια πριν πεθάνει από καρδιακή προσβολή), του ανακοίνωσαν ότι πρέπει να είχαν κάνει λάθος στην αρχική τους διάγνωση και τελικά δεν είχε εξ αρχής καρκίνο! Η ιδέα μιας πλήρους ανάρρωσης από τον καρκίνο στο πάγκρεας μέσω της ολιστικής θεραπείας ήταν αδιανόητη γι αυτούς.

Θεραπεία μυαλού σώματος

Η ολιστική άποψη για την θεραπεία διδάσκει ότι τα ανθρώπινα όντα είναι κάτι περισσότερο από το φυσικό σώμα και πως τα συναισθήματα, οι σκέψεις, οι συμπεριφορές και η πνευματικότητα παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην θεραπεία. Αντί να συμμορφωθεί με την κυρίαρχη άποψη ότι υπάρχει μια αιτία για τις ασθένειες, ο ολισμός τονίζει την σύνδεση του σώματος με το μυαλό και υποστηρίζει ότι η υγεία και η ασθένεια εξαρτώνται από μια δυναμική και συχνά διακριτική αλληλεπίδραση μεταξύ των σωματικών, συναισθηματικών, ψυχικών και πνευματικών πτυχών της ύπαρξης μας, καθώς και από την σχέση μας με το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, έχει δημιουργηθεί ένας σημαντικός νέος τομέας που ονομάζεται ψυχονευροανοσολογία. Έχει να κάνει με την αναγνώριση των δεσμών μεταξύ του μυαλού, του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος και του τρόπου επικοινωνίας μεταξύ τους.

Ερευνητές όπως η Candace B. Pert, καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσιολογίας και Βιοφυσικής του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Georgetown στην Ουάσινγκτον, επιβεβαίωσε επιστημονικά ότι το μυαλό και τα συναισθήματα μας επηρεάζουν την υγεία και ότι η υγεία μας έχει ισχυρή επίδραση στο μυαλό.

Στο βιβλίο της «Good Health in a Toxic World», η Sara Shannon συνοψίζει τα κύρια ευρήματα της ψυχονευροανασολογίας στην κατανόηση της αλληλεπίδρασης στη θεραπεία μεταξύ του σώματος και του μυαλού:


  • Οι χημικές ουσίες που ενισχύουν τα κύτταρα και κατευθύνονται από το μυαλό επικοινωνούν άμεσα με το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Η ψυχική συμπεριφορά και διάθεση μπορούν να αλλάξουν την πορεία της ασθένειας.
  • Το μυαλό μπορεί να αλλάξει το σώμα.
  • Οι ορμόνες που σχετίζονται με το στρες εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
  • Οι χημικές ουσίες που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα επικοινωνούν με τον εγκέφαλο.
  • Ο εγκέφαλος μιλάει στο ανοσοποιητικό σύστημα και εκείνο μιλά στον εγκέφαλο.


Αυτές οι ανακαλύψεις αποκαλύπτουν την σύνδεση του μυαλού και του σώματος και δείχνουν ότι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τις καταστάσεις της ζωής μπορεί να επηρεάσει την ανοσολογική μας αντίδραση. Ο φόβος, η απελπισία και η αίσθηση ότι τίποτα δεν πάει καλά έχει συνδεθεί με την παραγωγή νευροχημικών ουσιών μπορούν να μειώσουν την ανοσολογική αντίδραση και να προωθήσουν την διαδικασία γήρανσης.

Οι χημικές ουσίες (γνωστές και ως νευροδιαβιβαστές) που δημιουργούνται από τα θετικά συναισθήματα προς την ζωή, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, επιβραδύνουν την διαδικασία γήρανσης και σας προστατεύουν από τον καρκίνο και άλλους ιούς. Ενώ αυτές οι διαφορετικές σκέψεις και συναισθήματα μπορεί να έχουν μια προσωρινή επίδραση στην υγεία, οι χρόνιες επαναλαμβανόμενες σκέψεις και συναισθηματικά μοτίβα μπορούν να έχουν μια πολύ πιο μακροπρόθεσμη επίδραση στην ευεξία μας. Αυτή η επίδραση βρίσκεται στην δύναμη του μυαλού να θεραπεύει το σώμα. Τα συναισθήματα φόβου, απελπισίας, ανησυχίας και αναξιότητας, επηρεάζουν το σύστημα του μυαλού- σώματος, όσο διακριτικές και να είναι αυτές οι επιδράσεις. Οι κριτικές αντιλήψεις, οι πεποιθήσεις σε αρνητικά αποτελέσματα, ο θυμός, η δυσαρέσκεια και η πίστη (είτε συνειδητά είτε όχι) του ότι «δεν έχω κανέναν έλεγχο στην ζωή μου» έχουν συνδεθεί με πολλές ασθένειες, όπως ο καρκίνος, τα έλκη και οι καρδιακές ασθένειες.

Άγχος και δυσφορία

Ερευνητές όπως ο Hans Selye, διαπίστωσε ότι δεν είναι απαραίτητα τα άγχη της ζωής που οδηγούν σε ασθένειες, αλλά μάλλον το πώς προσαρμοζόμαστε σε αυτά. Ο τρόπος με τον οποίο προσαρμοζόμαστε συχνά βασίζεται στις αντιλήψεις μας για τον εαυτό και την ζωή μας, πολλές από τις οποίες μαθαίνουμε από την παιδική ηλικία. Όταν συμβαίνει ένα αγχωτικό περιστατικό (είτε η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα δύσκολο έργο ή μια αλλαγή στην κοινωνική κατάσταση), τείνουμε να εξετάζουμε τα προβλήματα μέσω αυτών των παλιών αντιλήψεων. Αν είμαστε κολλημένοι σε άκαμπτες, σταθερές αντιλήψεις για τον εαυτό μας και για τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να είναι η ζωή, συχνά βρίσκουμε πιο δύσκολο το να αντιμετωπίσουμε τα μεταβαλλόμενα γεγονότα της ζωής. Αντί να προσαρμοζόμαστε στην κατάσταση και να αναζητάμε πρακτικές λύσεις, αισθανόμαστε απελπισμένοι, απογοητευμένοι και φοβισμένοι. Αντί να κινητοποιηθούμε και να αναλάβουμε δράση, η δυσκολία της ζωής μας οδηγεί στον φόβο και στην παράλυση.

Ασθένεια: κάλεσμα αφύπνισης για αλλαγή

Στο πλαίσιο της ολιστικής θεραπείας μυαλού-σώματος, η ασθένεια δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται ως τιμωρία ή αποτυχία. Αντί γι αυτό, η ασθένεια μπορεί να θεωρηθεί ως το αποτέλεσμα της έλλειψης ευθυγράμμισης των σωματικών, συναισθηματικών , ψυχικών και πνευματικών πτυχών της ύπαρξης μας. Αντί να τα βλέπουμε ως «κακά», τα συμπτώματα είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας λέει ότι κάτι είναι λάθος. Είναι ένα κάλεσμα αφύπνισης που μας λέει ότι πρέπει να αλλάξουμε τις παλιές συμπεριφορές, αντιλήψεις και συνήθειες που μπορεί να έχουν συμβάλλει στο πρόβλημα υγείας μας. Όταν είμαστε ευαίσθητοι στα διακριτικά μηνύματα του σώματος μας, συχνά μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα πριν γίνει σοβαρό.

Οι θανατηφόρες ασθένειες όπως ο καρκίνος και το AIDS μπορούν να παίξουν ειδικό ρόλο στην μετασχηματιστική διαδικασία. Προκαλούν τον πυρήνα της ίδιας της ύπαρξης μας και μπορούν να μας κινητοποιήσουν-όπως έκανε ο καρκίνος για τον φίλο μου- να κάνουμε μεγάλες αλλαγές στην προσωπικότητα, στην σκέψη και στον τρόπο ζωής μας.

Οι ασθένειες μας αναγκάζουν να κάνουμε επιλογές. Οι επιλογές που βασίζονται στον φόβο και σε άλλες περιορισμένες αντιλήψεις συχνά οδηγούν σε περισσότερη ταλαιπωρία, ενώ εκείνες που βασίζονται στην γνώση και στην ελπίδα έχει βρεθεί ότι συχνά οδηγούν στην θεραπεία. Αυτές οι επιλογές που διευκολύνουν την θεραπεία σώματος-μυαλού μπορεί να περιλαμβάνουν το να αναζητήσουμε μεγαλύτερη εσωτερική ευθυγράμμιση και αρμονία, το να αλλάξουμε τα καταστροφικά συναισθηματικά ή σκεπτικά μοτίβα, να αφήσουμε την δυσαρέσκεια μας όπως και τα τραύματα της παιδικής μας ηλικίας και να λύσουμε άλλες δύσκολες πτυχές του παρελθόντος.

Στο βιβλίο τους, «Living in Hope» η Cindy Mikluscak–Cooper και ο Emmett E. Miller, καταγράφουν κάποια συνηθισμένα χαρακτηριστικά των ασθενών με AIDS. Πολλά είναι παρόμοια με αυτά των ασθενών του καρκίνου. Αυτά που εμφανίζονται εδώ ισχύουν για τα άτομα που πάσχουν από όλες τις σοβαρές ασθένειες, είτε είναι θανατηφόρες είτε όχι.

Αυτά τα χαρακτηριστικά των ασθενών περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:


  • Αίσθηση προσωπικής ευθύνης για την υγεία τους και ότι μπορούν να την επηρεάσουν.
  • Στόχος για την ζωή.
  • Καινούργιο νόημα στην ζωή ως αποτέλεσμα της ίδιας της ασθένειας.
  • Είχαν ξεπεράσει προηγουμένως μια άλλη θανατηφόρα ασθένεια ή μια άλλη κρίση.
  • Αποδέχτηκαν την πραγματικότητα της διάγνωσης, αρνήθηκαν όμως να πιστέψουν ότι πρόκειται για θανατική καταδίκη.
  • Μπόρεσαν να μοιραστούν τις ανησυχίες τους με άλλους, συμπεριλαμβανομένων και των ανησυχιών σχετικά με την ίδια την ασθένεια.
  • Είναι θετικοί και μπορούν να πουν όχι.
  • Μπορούν να αποσυρθούν από εμπλοκές και να φροντίσουν τον εαυτό τους.
  • Είναι ευαίσθητοι στο σώμα και στις ανάγκες του.


Άλλα κοινά χαρακτηριστικά των ασθενών με AIDS που μιλούν για την θεραπευτική δύναμη του μυαλού βρίσκονται στο βιβλίο του Scott J. Gregory «A Holistic Protocol for the Immune System.». Τα 10 συγκεκριμένα που ξεχωρίζουν, συνοψίζονται στα ακόλουθα:


  • Είχαν προσδοκίες για ευνοϊκά αποτελέσματα σχετικά με την κατάσταση τους.
  • Ανέλαβαν την θεραπεία τους και πήραν τον έλεγχο των αποφάσεων που επηρέασαν ζωτικά την ζωή τους.
  • Ανέπτυξαν μια αίσθηση χιούμορ και έμαθαν να γελούν.
  • Ανέπτυξαν συμπόνια προς τους άλλους.
  • Ήταν υπομονετικοί με τις προσδοκίες τους και δεν περίμεναν να θεραπευτούν μέσα σε μια νύχτα.
  • Άλλαξαν την στάση τους προς τον εαυτό τους και ανέπτυξαν μια ισχυρότερη εικόνα γι αυτόν.
  • Συνειδητοποίησαν ότι δεν υπήρχε κανένα πράγμα που θα μπορούσε να τους θεραπεύσει και αναζήτησαν ένα συνδυασμό παραγόντων και τρόπων για να ενισχύουν την ζωή τους.
  • Δεν φοβόταν τον θάνατο- ούτε την ζωή.
  • Εκπαιδεύτηκαν στην πρόληψη και στην θεραπεία.
  • Ήταν μαχητές. 


Φροντίδα του εαυτού

Ένα σημαντικό συστατικό στην διαδικασία θεραπείας μυαλού-σώματος είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα διευκολύνει την θεραπευτική δύναμη του μυαλού. Δεν διαφέρει πολύ από έναν αγρότη που προετοιμάζει το έδαφος με την προσδοκία μιας άφθονης καλλιέργειας. Ενώ το περιβάλλον θα διαφέρει ανάλογα με τις προσωπικές μας ανάγκες και την κατάσταση της ζωής θα περιέχει συχνά παραμελημένες πτυχές του εαυτού μας: την συναισθηματική και ψυχική μας ύπαρξη. Παρακάτω παρέχονται μερικές ιδέες που μπορούν να ενισχύσουν την φροντίδα του εαυτού σε συναισθηματικό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο.

Φροντίζοντας τον συναισθηματικό εαυτό

Τα συναισθήματα μας παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία και στις ασθένειες. Τα θετικά συναισθήματα παράγουν νευροχημικά που δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα αρνητικά ή τα καταπιεσμένα συναισθήματα μπορούν να μειώσουν την ανοσολογική αντίδραση και να ανοίξουν την πόρτα σε διάφορα προβλήματα υγείας. Γι αυτόν τον λόγο η συναισθηματική ευημερία είναι μια σημαντική πτυχή της θεραπείας του σώματος με το μυαλό σας. Αντί να προσπαθείτε να καταπιέσετε, να αρνηθείτε ή να ελέγξετε τα συναισθήματα σας πρέπει να τα θρέψετε και να τα καθοδηγήσετε ώστε να σας βοηθήσουν να ολοκληρωθείτε.

Η συναισθηματική φροντίδα μπορεί να περιλαμβάνει την δημιουργία ενός συστήματος υποστήριξης. Αυτό μπορεί να έχει την μορφή άλλων που υποστηρίζουν την διαδικασία θεραπείας μυαλού-σώματος όπως συγγενών και φίλων. Κατά καιρούς, ίσως χρειαστεί να απομακρυνθείτε από αυτούς που δεν σας υποστηρίζουν ή που δεν γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες σας και το πώς μπορούν να σας βοηθήσουν με θετικό τρόπο.

Η αποδοχή όλων των συναισθημάτων μας (συμπεριλαμβανομένων και των σεξουαλικών) μπορεί να είναι μια ισχυρή τεχνική θεραπείας. Η έκφραση του θυμού, της θλίψης, της απογοήτευσης και της στεναχώριας δεν είναι πάντα τόσο εύκολή όσο η έκφραση της χαράς, του ενθουσιασμού και της στοργής. Όπως εμποδίζεται η ροή ενός ποταμού, τα συναισθήματα που είναι μπλοκαρισμένα τείνουν να γίνονται μολυσμένα και βλαβερά, καθώς από την φύση τους τα συναισθήματα πρέπει να βιώνονται και να εκφράζονται. Η μακροχρόνια καταπίεση των συναισθημάτων θεωρείται ως ένας παράγοντας σε αρκετές συνηθισμένες ασθένειες συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των εγκεφαλικών και της καρδιακής προσβολής. Μάλλον συμβάλλει και σε λιγότερο δραματικές ασθένειες όπως στην κατάθλιψη και στην χρόνια κόπωση. Γι αυτό πρέπει να ανακτήσουμε την σύνδεση σώματος-μυαλού μέσω των συναισθημάτων και να τα εκφράζουμε με μη καταστροφικούς τρόπους.

Η Candace B. Pert γράφει στο «Molecules of Emotion»: «Πιστεύω ότι όλα τα συναισθήματα είναι υγιή επειδή τα συναισθήματα είναι αυτά που ενώνουν το μυαλό και το σώμα. Ο θυμός, ο φόβος και η θλίψη, τα αποκαλούμενα αρνητικά συναισθήματα είναι τόσο υγιή όσο η γαλήνη, το θάρρος και η χαρά. Το να καταπιέζουμε αυτά τα συναισθήματα και να μην τους επιτρέπουμε να κυκλοφορούν ελεύθερα γίνεται για να δημιουργηθεί μια αποσύνθεση στο σύστημα, ενεργώντας έτσι σε διασταυρωμένους σκοπούς και όχι ως ενοποιημένο σύνολο. Το άγχος που δημιουργεί αυτό, το οποίο παίρνει την μορφή μπλοκαρίσματος και ανεπαρκών πεπτιδιακών σημάτων για να διατηρηθεί η λειτουργία σε κυτταρικό επίπεδο, είναι αυτό που δημιουργεί τις αδύναμες συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε ασθένειες. Όλα τα ειλικρινή συναισθήματα είναι θετικά συναισθήματα.»

Μέσω του διαλογισμού, της άσκησης ή άλλων θεραπευτικών τεχνικών, μπορούμε να μάθουμε να δεχόμαστε τα ανθρώπινα συναισθήματα μας και να τα διοχετεύουμε σε πιο θετικούς τομείς έκφρασης.

Ένα άλλο σημαντικό συστατικό της συναισθηματικής φροντίδας και θεραπείας του σώματος με το μυαλό είναι το χιούμορ. Στο βιβλίο «Anatomy of an Illness» ο Norman Cousins έγραψε για το πώς δέκα λεπτά γέλιου σε συχνές χρονικές περιόδους τον βοήθησαν να ξεπεράσει μια θανατηφόρα ασθένεια.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να θεραπεύσουμε τις παλιές συναισθηματικές πληγές του παρελθόντος. Η συμφιλίωση με τους άλλους, που μπορεί να περιλαμβάνει την συγχώρεση όσων μας έχουν πληγώσει, το να ζητήσουμε συγχώρεση από αυτούς που πληγώσαμε, το να αφήσουμε την δυσαρέσκεια και κυρίως η συγχώρεση του εαυτού μας, είναι ουσιώδη γι αυτή την διαδικασία.

Φροντίζοντας το μυαλό

Σε αυτό το σημείο της ανθρώπινης ιστορίας, έχουμε πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες από ποτέ. Ενώ η πρόσβαση στην πληροφόρηση μπορεί να είναι πολύτιμη, το αδιάκοπο κουτσομπολιό, η εντύπωση, οι επιφανειακές ιδέες και οι αρνητικές έννοιες που παράγουν φόβο, οι ειδήσεις και η πολιτική είναι τύποι ψυχικής μόλυνσης. Θαμπώνουν την ψυχική μας συνείδηση, μας κρατούν στο περιθώριο και εμποδίζουν την έμφυτη σύνδεση του σώματος και του μυαλού και την ικανότητα θεραπείας.

Ιδιαίτερη ανησυχία αποτελεί ο συνεχής φραγμός των αρνητικών αναφορών σχετικά με τον θάνατο και τις ασθένειες. Παρά την συμβουλή του Louis Pasteur πως «το μικρόβιο δεν είναι τίποτα. Το έδαφος είναι τα πάντα» (εννοώντας ότι ένα υγιές σώμα δεν θα παρέχει εύφορο έδαφος για να προκαλέσουν τα μικρόβια ασθένειες), οι ειδήσεις και τα άρθρα των περιοδικών συχνά εστιάζουν σε έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό εξωτερικών παραγόντων που προκαλούν καρκίνο, φυματίωση, AIDS και πολλές άλλες ασθένειες. Αυτό δημιουργεί ένα ψυχικό περιβάλλον φόβου και απελπισίας.

Αν δεν πετάξουμε το ραδιόφωνο και την τηλεόραση και αποφασίσουμε να αποφύγουμε τις ειδήσεις, πιθανώς δεν θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από αυτή την επίθεση. Ωστόσο, μπορούμε να αποφύγουμε πολλές από αυτές τις αρνητικές πληροφορίες μέσω της ικανότητας μας να διακρίνουμε. Μπορούμε επίσης να επιλέξουμε να μην κολλήσουμε σε αρχικές αναφορές για συγκεκριμένες ασθένειες, κατανοώντας ότι πολλές είναι αποτέλεσμα περιορισμένης προσέγγισης και μερικής κατανόησης. Για παράδειγμα, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 έλεγαν ότι το AIDS ήταν τερματική ασθένεια. Αφού διαπιστώθηκε ότι πολλοί ασθενείς παρέμειναν ζωντανοί και παραγωγικοί για πέντε με δέκα χρόνια μετά την αρχική τους διάγνωση, τα μέσα ενημέρωσης αποφάσισαν ότι δεν ήταν απαραίτητα μια αναγκαστική θανατηφόρα νόσος. Το 2003, το ΣΟΑΣ (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο) παρουσιάστηκε ως ασθένεια που θα σκότωνε εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά λιγότερα από οχτακόσια άτομα πέθαναν.


Διαβάστε όλο το άρθρο: www.awakengr.com