Οι αρχαίοι Εβραίοι θεωρούσαν την ασθένεια και τα σωματικά ελαττώματα ένδειξη αμαρτίας. Μελέτες σωματικών και νοητικών  διαφορών έχουν καταγραφεί από το 384 π.Χ. όταν ο Αριστοτέλης και αργότερα ο Διογένης, ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός, προσπαθούν να δώσουν κάποια ερμηνεία σε παρεκκλίσεις σωματικής και ψυχικής ανάπτυξης. Στην Αφρικανική ήπειρο, οι Μασάι θανάτωναν όσα παιδιά γεννιόντουσαν με κάποιο μειονέκτημα, ενώ στη φυλή Αζάντ, τα αγαπούσαν και τα  προστάτευαν.

Στο μεσαίωνα πίστευαν ότι οι άνθρωποι με κάποιες διανοητικές ή σωματικές ατέλειες είχαν καταληφθεί από το διάβολο και γι’ αυτό τους έκαιγαν. Στην Αναγέννηση, τους θεωρούσαν άτυχους και τους περιέθαλπαν σε ιδρύματα. Στη σύγχρονη κοινωνία τα 2/3 του πλανήτη δεν παρέχουν ιδιαίτερα ιατρικά ή εκπαιδευτικά μέσα στους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Ακόμη και ο επιστημονικός κόσμος εξακολουθεί να τους χαρακτηρίζει και να τους διαχωρίζει σωματικά, εκπαιδευτικά και συναισθηματικά από τον υπόλοιπο πληθυσμό, ενώ η κοινή γνώμη έχει παραμείνει μυστηριωδών κολλημένη σε προκαταλήψεις.

Οι άνθρωποι με αναπηρία αποτελούν το 13% του πληθυσμού και συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία. Οι συνάνθρωποί μας που πάσχουν από σωματικές αναπηρίες, από τύφλωση, από διαβήτη, από προβλήματα ακοής, από άσθμα, από δυσλεξία, από σύνδρομο ντάουν, από αυτισμό καθώς και τα άτομα που έχουν κάποιο επίπεδο νοητικής καθυστέρησης περιλαμβάνονται στα άτομα με αναπηρία.

Οι συμπολίτες μας με αναπηρία νιώθουν την ανάγκη για κοινωνικοποίηση όπως όλοι μας! 

Οφείλουμε συλλογικά να τους ενισχύουμε, να τους στηρίζουμε αλλά σε καμία περίπτωση να τους λυπόμαστε. Τους ανθρώπους αυτούς πρέπει να τους κοιτάζουμε στα μάτια σαν ισότιμα μέλη της κοινωνίας και όχι να τους περιφρονούμε. Η ανεργία σε συνδυασμό με τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ελλιπή εκπαιδευτική κατάρτιση οδηγούν τους ανθρώπους με αναπηρία σε φτώχεια και περιθωριοποίηση.

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σύνηθες φαινόμενο ο διαχωρισμός  διάφορων κοινωνικών ομάδων, οι διακρίσεις και οι  προκαταλήψεις. Δυστυχώς, το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό και στη χώρα μας. Πολλά άτομα λόγω της διαφορετικότητάς που έχουν  σε εθνικό, φυλετικό ή  θρησκευτικό επίπεδο είτε λόγω προβλημάτων υγείας ( άτομα με αναπηρία), αντιμετωπίζουν άδικη συμπεριφορά στον τομέα της εκπαίδευσης, στην επαγγελματική και κοινωνική τους συμβίωση. Μια τέτοια ομάδα, όπως προαναφέρθηκε, είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Στη κοινωνική τους ζωή τα άτομα αυτά αντιμετωπίζουν καθημερινά τον παραγκωνισμό και την απομόνωση από τα άλλα απολύτως υγειή άτομα. Πέφτουν θύματα προκαταλήψεων λόγω κάποιας σωματικής αναπηρίας για την οποία δεν φέρουν ουσιαστικά καμία απολύτως  ευθύνη, αφού είτε την έχουν κληρονομήσει είτε είχαν κάποιο ατύχημα. Και από τη στιγμή που εμείς αδιαφορούμε καταπατείται το δικαίωμά τους στην κοινωνική προστασία.

Ένας άλλος τομέας που παρατηρούνται μεροληπτικές συμπεριφορές σε βάρος των ατόμων αυτών είναι ο επαγγελματικός. Πολλοί εργοδότες, λοιπόν, απορρίπτουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες στην ανάληψη εργασίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα άτομα με ειδικές ανάγκες  να είναι η κοινωνική ομάδα με τον υψηλότερο δείκτη ανεργίας και με το χαμηλότερο εισόδημα. Ακόμα, διακρίσεις παρατηρούνται και στον εκπαιδευτικό τομέα. Τα σχολεία  στερούν τα παιδιά από τη συμμετοχή τους σε διάφορες σχολικές δραστηριότητες και τη χρήση εργαστηριακών υποδομών οι οποίες μπορεί να βρίσκονται στο δεύτερο όροφο και όχι στο ισόγειο. Παρόλα αυτά ορισμένοι καθηγητές αρκετά συχνά παραγκωνίζουν τέτοια παιδιά επειδή χρειάζονται ειδικότερη μεταχείριση και ασχολούνται με τα υπόλοιπα στερώντας τους έτσι το δικαίωμα στην ισότιμη εκπαίδευση και συμμετοχή στην κοινωνία της πληροφορίας. Από τη στιγμή που το εισόδημά τους απαγορεύει τις περισσότερες φορές την αγορά ειδικού οχήματος, πρέπει να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Δυστυχώς, όμως, και εδώ οι ειδικές θέσεις για άτομα με αναπηρία είναι ελάχιστες και συχνά κατειλημμένες από άλλους. Ακόμα, όμως, και όταν αγοράζουν κάποιο αυτοκίνητο η ασυνείδητη συμπεριφορά οδηγών, που σταθμεύουν τα αυτοκίνητά τους στις ειδικές για ανάπηρους θέσεις ή πάνω στις ράμπες που υπάρχουν στα πεζοδρόμια (ελάχιστες και αυτές), κάνουν πολύ δύσκολη τη μετακίνησή τους. Οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες και νοσοκομεία στεγάζονται σε κτίρια στα οποία δεν υπάρχουν οι προαναφερθείσες υποδομές δυσκολεύοντας την πρόσβαση εκεί από τα Α.Μ.Ε.Α. Έτσι, για άλλη μια φορά καταπατείται το δικαίωμα των αναπήρων στην εύκολη μετακίνηση και ισότιμη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Η αποξένωση και η ανωνυμία της ζωής στις πόλεις ευνοούν την εμφάνιση φαινομένων κοινωνικής νοσηρότητας όπως ο ρατσισμός, γιατί δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση και αλληλοσεβασμός. Από τα πιο σημαντικά είναι η αδικία και η ανισότητα, φαινόμενα που σήμερα γνωρίζουν έξαρση, δημιουργούν εντάσεις και αντιδράσεις εντείνοντας τον κοινωνικό ρατσισμό.Όλα τα παραπάνω φαινόμενα είναι λυπηρά και γι’ αυτό πρέπει να βρεθούν  λύσεις στο μείζον αυτό θέμα των προκαταλήψεων εναντίον των Α.Μ.Ε.Α. Οι τρόποι αντιμετώπισης αυτού του είδους ρατσισμού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Απ’ το άτομο απαιτείται ευαισθησία, κατανόηση, ανεκτικότητα και σεβασμός  στο διαφορετικό, αυτοκριτική για να οδηγηθούμε στην αυτογνωσία και να συνειδητοποιήσουμε την ισοτιμία μας με τους άλλους,  διάλογος, άνοιγμα προς το συνάνθρωπο, απαλλαγή από προκαταλήψεις και εμπάθεια. Η καλλιέργεια σεβασμού προς το διαφορετικό και η  απαλλαγή από προκαταλήψεις και στερεότυπα με τη μετάδοση αξιών και υψηλού ήθους αξίες είναι το πρώτο που πρέπει να μάθουμε. Απαραίτητος είναι ο διάλογος με τα παιδιά με σκοπό τη μύηση στην ιδέα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών.

Προσωπικό παράδειγμα γονέων με υπεύθυνη ανθρωπιστική συμπεριφορά και κοινωνική συνείδηση, γιατί τα παιδιά μιμούνται τη πάντα στάση των γονέων. Κατάλληλο ήθος πολιτικής ηγεσίας ώστε να μην καλλιεργούν οι ίδιοι οι ηγέτες ρατσιστικές τάσεις στους πολίτες. Ενίσχυση κράτους πρόνοιας ίσων ευκαιριών και  πρόσβασης σε παιδεία, περίθαλψη, ασφάλιση κ.λπ. Εξασφάλιση καλών συνθηκών εργασίας με πνεύμα ισοτιμίας για όλους τους πολίτες. Ίσες ευκαιρίες για συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, την τοπική αυτοδιοίκηση κ.λπ.. Δεν θέλουν οίκτο, αλλά κατανόηση και ίσα δικαιώματα κάτι που πολλές φορές η κοινωνία αδυνατεί να καταλάβει.

Ο ανάπηρος, δεν ζητάει χρήματα, ζητά ίση μεταχείριση και σωστή πολιτική από το κράτος και από κοινωνία. Είναι δυνατόν να μιλάμε για «αγάπη», όταν κάποιοι παρκάρουν στο χώρο στάθμευσης για τους ανάπηρους ή όταν κλείνουμε την ειδική γράμμωση για τους τυφλούς στα πεζοδρόμια;

Απλά αδιαφορούμε. Κατά τη γνώμη μου δυστυχώς η ελληνική κοινωνία είναι πολύ πίσω σε τέτοια θέματα καθώς είναι ένα θέμα που πολλοί αποφεύγουν να συζητήσουν εδώ στην Ελλάδα έιτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω καθαρά εγωιστικής συμπεριφοράς. Θεωρώ πως αν γίνεται καθημερινή ενημέρωση για θέματα αναπηρίας και προβλημάτων, τότε θα αλλάξει και η νοοτροπία του κόσμου. Κάθε φορά που μιλάμε για «άτομα με ειδικές ανάγκες» εκείνο που φανερώνεται είναι το ηθικό, αισθητικό, πολιτισμικό σύστημα αξιών που θεμελιώνει την κοινωνία μας. Το άτομο με ειδικές ανάγκες προβάλλεται σαν ένα ανυπεράσπιστο παιδί που, όταν δεν το αγνοούμε, πρέπει να το προστατεύσουμε.

Οίκτος, απαξίωση, απώθηση, άρνηση. Αρνούμενοι τον ανάπηρο, είναι σαν να απομακρύνουμε από τον ορίζοντά μας την έλλειψη, το γήρας, τη φθορά.Ασυνείδητα είναι σαν να καθησυχάζουμε τον εαυτό μας, «εμείς είμαστε πλήρεις, αψεγάδιαστοι». Ο μεγαλύτερος δεσμός των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες είναι  οι παραολυμπιακοί αγώνες ,καθώς και τα SpecialOlympics.

Βασικός στόχος αυτών των αγώνων είναι η διεύρυνση του παραολυμπιακού πνεύματος, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Στα πλαίσια  αυτά δίνονται κίνητρα προκειμένου να παρακινήσει και να  ενθαρρύνει αθλητές με αναπηρία να καταφέρουν να φτάσουν  σε κορυφαίες επιδόσεις και μέσα από τις διακρίσεις τους να  επνεύσουν και  να ενθουσιάσουν όλο τον κόσμο. H διαδικασία των αγώνων συμβάλλει δυναμικά στην κοινωνικοποίηση και ισότιμη ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία καθώς προυποθέτει και την  πλήρη αποδοχή τους.

Η ελληνική οικονομία με ισότιμες ευκαιρίες στον τομέα της εργασίας θα μειώσει τον υψηλό δείκτη ανεργίας και θα αυξήσει το κατά κεφαλήν εισόδημα. Εν τέλει, θα μπορέσουμε να ονομαζόμαστε μια πολιτισμένη κοινωνία, αφού βασική προϋπόθεση για να ονομάζεται μια κοινωνία πολιτισμένη είναι το να διασφαλίζει την ισότητα μεταξύ των μελών της. Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα, στον αιώνα της τεχνολογικής ανάπτυξης, στην εποχή της πληροφορικής. Γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να αφήνουμε παράλογες προκαταλήψεις να μας επηρεάζουν, γιατί το μόνο που κάνουν είναι να μας γυρίζουν πολλά χρόνια, ίσως και αιώνες, πίσω και είναι κρίμα να ακυρώνουμε όσα με τόσους αγώνες έχουμε κερδίσει, όπως είναι η ισονομία!!!!!


του Θοδωρή Θεολογίτη
Πηγή: antiracismreport.wordpress.com